Diagnostyka i badania
Witamina D – dlaczego jej potrzebujemy i jak uniknąć niedoboru zimą
Witamina D nazywana jest „witaminą słońca”, ponieważ jej głównym źródłem jest światło słoneczne. To właśnie dzięki promieniom UVB nasz organizm potrafi sam ją wytwarzać. Niestety, w okresie jesienno-zimowym, gdy dni są krótsze i słońca jest mniej, produkcja witaminy D znacząco spada. Dlatego tak wiele osób w Polsce zmaga się z jej niedoborem, który może mieć poważny wpływ na zdrowie.
Witamina D pełni wiele kluczowych funkcji w organizmie. Odpowiada za prawidłowe wchłanianie wapnia i fosforu, dzięki czemu wzmacnia kości i zęby. Wspiera również działanie układu odpornościowego, pomaga utrzymać prawidłowy poziom cukru we krwi i korzystnie wpływa na samopoczucie. Coraz więcej badań potwierdza, że jej odpowiedni poziom może zmniejszać ryzyko infekcji, depresji sezonowej, a nawet niektórych chorób serca.
Niedobór witaminy D często rozwija się powoli i przez długi czas nie daje wyraźnych objawów. Z czasem mogą jednak pojawić się:
- osłabienie i zmęczenie,
- bóle mięśni i stawów,
- obniżony nastrój, drażliwość,
- częstsze infekcje,
- problemy z koncentracją.
U dzieci niedobór może prowadzić do krzywicy, a u dorosłych do osteoporozy i obniżenia odporności.
Najlepszym źródłem witaminy D jest słońce – wystarczy około 15–20 minut ekspozycji dziennie w miesiącach letnich, by uzupełnić zapasy. Niestety, od października do marca promieniowanie UVB w Polsce jest zbyt słabe, by organizm mógł samodzielnie produkować wystarczającą ilość tej witaminy.
Dlatego zimą warto sięgać po produkty bogate w witaminę D, takie jak:
- tłuste ryby morskie (łosoś, makrela, śledź, sardynki),
- jaja,
- nabiał,
- wątróbka,
- oleje roślinne.
W okresie jesienno-zimowym suplementacja witaminy D jest często konieczna. Zanim jednak sięgniesz po preparaty, warto oznaczyć poziom 25(OH)D we krwi i skonsultować dawkę z lekarzem. Typowa profilaktyczna dawka dla dorosłych wynosi 1000–2000 IU dziennie, ale może się różnić w zależności od wieku, masy ciała i stylu życia.
Nie należy przekraczać zalecanych ilości – nadmiar witaminy D również może być szkodliwy. Objawia się m.in. nudnościami, osłabieniem i zaburzeniami rytmu serca.
Witamina D rozpuszcza się w tłuszczach, dlatego najlepiej przyjmować ją podczas posiłku zawierającego zdrowe tłuszcze (np. oliwę z oliwek lub awokado). Dobrze działa w połączeniu z magnezem, witaminą K2 i cynkiem, które wspierają jej metabolizm i wchłanianie.
Witamina D to niezbędny składnik, który wpływa na odporność, układ kostny i ogólne samopoczucie. W Polsce, ze względu na klimat, jej niedobory są bardzo częste – zwłaszcza zimą. Warto więc pamiętać o zdrowej diecie, spacerach na świeżym powietrzu i suplementacji w okresie jesienno-zimowym. Dzięki temu organizm pozostanie silny, a odporność – niezawodna przez cały rok.